Żywienie jest nieodzownym elementem życia. Aby żyć, trzeba jeść. Modelem żywienia jest w ogromnej mierze determinowana jakość życia każdego człowieka. Dowody naukowe ostatnich kilkunastu lat wskazują niezbicie, ze od rodzaju pożywienia, czyli ilości i jakości spożywanych produktów, zależy utrzymanie zdrowia lub wystąpienie choroby. Lista chorób określanych mianem chorób na tle wadliwego żywienia jest coraz dłuższa. Nadal wielu z nas dziwi fakt, że wystąpienie np. zawału serca, cukrzycy typu II, osteoporozy czy udaru mózgu w dużej mierze zależy od tego, co kładziemy na talerz.

Niestety, coraz liczniejsze dowody naukowe wskazują na ścisły związek właśnie pomiędzy „talerzem” a tymi chorobami. Pocieszający jest fakt, że każdy z nas może wybitnie zmniejszyć ryzyko zagrożenia zdrowia przez wprowadzenie nawet niewielkich korekt w swoim modelu żywienia. Aby móc wprowadzić te zmiany, należy posiadać pewien zasób wiedzy o składnikach odżywczych. Podamy najważniejsze informacje niezbędne do tworzenia właściwego prozdrowotnego modelu żywienia.

Rozważając zagadnienia związane z prawidłowym żywieniem, należy rozpocząć od odpowiedzi na pytanie, jaka jest rola żywności. Żywność jest przede wszystkim źródłem energii, bez której człowiek nie mógłby funkcjonować i po prostu trzymać życia.


Dostarcza ponadto 400 różnych składników odżywczych, jednakże jedynie około 60 są to tzw. Składniki niezbędne. Oznacza to, że muszą być one dostarczone z pożywieniem, gdyż organizm nie jest w stanie ich sam wytworzyć ani niczym zastąpić. Do tych składników należą, przede wszystkim białka, węglowodany, tłuszcze, wszystkie witaminy, mikro- i makroelementy, błonnik pokarmowy. Rola, jaką pełnią poszczególne składniki, jest różna dla każdego z nich, podobnie jak różne jest na nie zapotrzebowanie.

Zmienia się ono w ciągu ludzkiego życia, podobnie jak zapotrzebowanie na energię. Zależy także od wieku człowieka, płci, okresu wzrostu, wykonywanej pracy i aktywności fizycznej. W życiu kobiet ponadto występują okresy wymagające zmiany zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze. Są to czas ciąży i karmienia. Jak widać, dobrze jest znać zalecane normy zapotrzebowania na energię i składniki pokarmowe, gdyż tylko wówczas można się zabezpieczyć przed ewent. wystąpieniem niedoborów, a tym samym uszczerbkiem na zdrowiu.

Wszystkie niezbędne składniki pokarmowe powinny być dostarczane codziennie, w poszczególnych posiłkach. Procesy przemiany materii organizmu odbywają się stale, np. układ krążenia, układ oddechowy pracują nieprzerwanie i z tego powodu wymagają systematycznego dowozu zarówno energii, jak i składników odżywczych.