Najważniejsze składniki pokarmowe – witaminy

Do niezbędnych składników codziennego pożywienia zaliczane są również witaminy.

Organizm człowieka nie ma zdolności wytwarzania większości witamin ani dłuższego ich gromadzenia.
Z tego powodu witaminy muszą być dostarczane w codziennym pożywieniu w odpowiednich ilościach.

Witaminy dzielimy na rozpuszczalne w wodzie (wit. C, wszystkie wit. B) oraz w tłuszczach — A,
D, E, K. Stwierdzenie, że witaminy są rozpuszczalne w tłuszczach, oznacza, iż aby organizm mógł je wykorzystać, muszą być one dostarczone w obecności tłuszczu czy to roślinnego, czy zwierzęcego.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie są głównie dostarczane z produktami pochodzenia roślinnego —
warzywami — w tym i ziemniakami, owocami oraz produktami skrobiowymi — kaszami i mąkami. Natomiast źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, szczególnie wit. E, są: oleje roślinne, kiełki pszenicy i soi, orzechy oraz ryby morskie.

Szczególną rolę w zachowaniu zdrowia odgrywają tzw. witaminy antyoksydacyjne, czyli beta-karoten,
będący prowitaminą witaminy A i znajdujący się głównie w tzw. żółtych i czerwonych warzywach
i owocach: marchwi, papryce, dyni, pomidorach, morelach, witamina C, której źródłem, wbrew powszechnemu mniemaniu, są nie tylko owoce cytrusowe, występuje bowiem także w ziemniakach, natce
pietruszki, kapuście, szczypiorku, papryce, pomidorach, porzeczkach oraz innych owocach (dziennej
dawki wit. C dostarcza 1 szklanka soku z pomarańczy), oraz witamina E, którą znajdujemy w olejach
roślinnych, kiełkach, orzechach oraz owocach morza.

Rola witamin antyoksydacyjnych sprowadza się przede wszystkim do przeciwdziałania szkodliwemu
oddziaływaniu na nasz organizm tłuszczów, głównie pochodzenia zwierzęcego, witaminy wykazują
bowiem zdolność działania przeciwmiażdżycowego i przeciwnowotworowego. Należy pamiętać, że
żadna tabletka nie zastąpi witamin z naturalnego źródła.

Aby nasz organizm otrzymał wszystkie potrzebne witaminy w wystarczającej ilości, musimy codziennie zjeść przynajmniej pół kilograma różnorodnych warzyw i owoców, wliczając w to ziemniaki. Ponadto należy jeść produkty mączne i kasze. Aby dostarczyć odpowiedniej ilości wit. E, należy spożyć „odpowiednik dwóch łyżeczek oleju rzepakowego lub oliwy z oliwek.

Spożywając urozmaicone produkty żywnościowe, dostarczymy również odpowiednich ilości pozostałych witamin, na które zapotrzebowanie organizmu jest znacznie mniejsze niż na wymienione.